ગુજરાતી સાહિત્ય ફોરમ આયોજિત વક્તવ્ય ગુજલિસ ગઝલ ના વક્તા હતા અદમ ટંકારવી . ગઝલની દુનિયાના જાણીતા ગઝલકાર તેમની ગુજલિસ ગઝલને કારણે વધારે પ્રસિદ્ધ થયા છે.
આદિલ મન્સુરી નીમાન્યતા મુજબ પ્રણયની શરુઆત થઇ હશે ત્યારે સનમ( પ્રિયજન) માટે લાગણી પ્રદર્શિત કડી ની રચના થઈજે ગઝલ નામે જાણીતી થઈ. આપણાં ગઝલકાર બેકાબૂ છે. તેમણે ઘણાં પ્રયોગો ગઝલમાં નવીનતા લાવવા કર્યા . લગભગ 1970 ના ગાળામાં અદમભાઈ એ તેમનાં કવિ મિત્રોસાથે ગઝલમાં ઘણાં પ્રયોગો કર્યા. તેમણે પ્રથમવાર પ્રણય દર્શાવતી પંક્તિઓમાં અંગ્રેજી શબ્દ નો ઉપયોગ કર્યો. પહેલી ગઝલ કંઈક આ પ્રમાણે હતી યાદો ના perfume ઊડે છે , ડનલોપી સપના આવે છે……. . ડો. રાવ એ સાંભળતા જ તેને synthetic ગઝલથી નવાજી . ચિનુ મોદી ને પણ ગમી , ગઝલમાં ગુજરાતી અને અંગ્રેજી શબ્દોનું મિશ્રણ હોવાથી ગુજરેજી તરીકે ઓળખાવી . છેવટે તે ગુજલિસ ગઝલના નામે પ્રચલિત થઈ . આમ અદમભાઈ ટંકારવી ગુજલિસ ગઝલના પ્રથમ સર્જક બન્યા.
જ્યારે અદમભાઈ ચુ. કે. માં 1991 થી સ્થાયી થયા પછી તેમની ગઝલનું રુપ બદલાયું, audience બદલાયું એટલે સનમ પરની પ્રેમની અભિવ્યક્તિ ની, રિસામણાં મનામણા ની રીત પણ બદલાઈ, સાથે સાથે શબ્દ પ્રયોગ પણ બદલાયા. અંગ્રેજી શબ્દોનું પ્રભુત્વ વધ્યું , જેથી ત્યાંના રહેવાસી સમજી શકે. તેમણે લખેલી ઘણી ગઝલોનું પઠન કર્યું. આખી ગઝલ તો સમાવી ન શકાય પણ કેટલાંક શબ્દપ્રયોગ સ્પર્શી ગયા. માના પાલવને બદલે tissue , dust bin જેવો ચહેરો રમૂજ કરાવે તેવા શબ્દપ્રયોગ તો અદમભાઈ જ કરી શકે. જે ગઝલ 1970 માં લખી હતી તેમાં ટાઇપ રાઈટરના શબ્દ ના સ્થાને 1991 ની ગઝલ કોમ્પ્યુટર પર લખાઈ, તેને માણવા તો અદમભાઈ ને સાંભળવા પડે.
બ્રિટનનો માહોલ અલગ હતો જીવન શૈલી પણ અલગ એટલે અદમભાઈની મનોસ્થિતી પણ બદલાઈ. ગુજરાતી ભાષા ની અવદશા જોઈને જે ગઝલ લખી, તેની સરખામણી તેમણે
સાંધાવાળા સાડલા સાથે કરી.
વતન ના ઝુરાપા થી થોડા દોહા પણ લખ્યા તે તેમણે સંભળાવ્યા. તેમના ગુજલિસના
પ્રયોગો તો ચાલુ જ હતા તેમાં તેમના એક કવિ મિત્ર ના સૂચનથી શુધ્ધ અંગ્રેજી માં 100 જેટલીગઝલ લખી .
જેનો સંગ્રહ પ્રકાશિત થયોછે.
અંતે જીવ પેઠે સાચવે એને અદમ ,
અદમને સાચવે છે ગુજલિસ ગઝલ.
ખૂબ ખૂબઆભાર આપનો અદમભાઈ
કોકિલા બહેન અનેપરિવારના સભ્યો નો ખૂબ ખૂબ આભાર
Adam Tankaravi, originally known as Adam Musa Ghodiwala, is a prominent figure credited with introducing Gujarati Gazal poetry to England after migrating there in 1966. Born on September 27, 1940, in the village of Tankaria in Gujarat's Bharuch district, he has become one of the leading exponents of gazal writing.
Tankaravi completed his primary and secondary education in Tankaria before obtaining his B.A. degree from Jayhind College in Mumbai. He pursued post-graduation with English as his main subject at M.T.B College in Surat. He furthered his academic journey by completing B.Ed, M.Ed, and Ph.D. from Sardar Patel University in Vallabh Vidyanagar.
Beginning his career as a teacher, Tankaravi served in various schools, including Tankaria High School, Karmad High School, and Jivanbharti School in Surat from 1962 to 1968. He then joined Miyagam Karjan College as a lecturer in English and later became a professor of English language at H.M. Patel Institute of English. Throughout his illustrious career spanning twenty-two years, he was actively involved in writing textbooks, conducting workshops, teaching, and editing.
In 1991, Tankaravi took voluntary retirement and migrated to England, where he served as the Principal of Bolton Girls High School and as a lecturer at Preston College until his retirement in 2001.
From a young age, Tankaravi had a deep interest in gazals. He published his first book of gazals in 1971 and has since made significant contributions to the field. He gained fame for his Gujlish gazals, a skillful fusion of Gujarati and English.
Tankaravi has received numerous awards for his poetry and his extensive contributions to Gujarati literature, particularly in the realm of gazals. His dedication and talent have left an indelible mark on the world of poetry.
